کاپوتاژ و مفهوم کران‌بری در حمل و نقل چیست

در دنیای حمل و نقل بین‌المللی و داخلی، اصطلاحات و قوانین متنوعی وجود دارند که تأثیر بسزایی بر نحوه جابجایی کالاها دارند. یکی از این اصطلاحات کلیدی، کاپوتاژ است. همچنین، کران‌بری نیز یکی دیگر از مفاهیم مهم در این حوزه است که مرتبط با حمل‌ونقل کالاها در محدوده سواحل یا مرزهای آبی کشورها است. هر دوی این اصطلاحات به‌طور مستقیم با حمل و نقل دریایی و زمینی مرتبط هستند و برای درک بهتر فرآیندهای تجاری و لجستیکی ضروری‌اند. در این مقاله به تعریف و تحلیل کاپوتاژ و کران‌بری و نقش آن‌ها در حمل و نقل خواهیم پرداخت.

در صورتی که نیاز به دانستن اصطلاحات مهم گمرکی دارید می توانید با کارشناسان ما در هلدینگ جیزان تماس حاصل فرمائید. راه های ارتباطی در صفحه اصلی سایت و قسمت پایین آن وجود دارد. هم چنین از طریق صفحه اینستاگرام نیز می توانید موارد خود را پیگیری کنید.

کاپوتاژ چیست؟

کاپوتاژ (Cabotage) در اصل یک اصطلاح بازرگانی و گمرکی است که به حمل‌ونقل کالا یا مسافر بین دو نقطه داخلی یک کشور، اما با استفاده از وسایل حمل‌ونقل خارجی اشاره دارد. این واژه عمدتاً در حمل و نقل دریایی در بازرگانی و گمرک به کار می‌رود، اما در حمل و نقل هوایی و زمینی نیز استفاده می‌شود. در بسیاری از کشورها، کاپوتاژ به عنوان یک فعالیت حفاظت شده در نظر گرفته می‌شود و به‌منظور حمایت از صنایع حمل و نقل داخلی و اشتغال، تنها به کشتی‌ها و وسایل نقلیه داخلی مجوز فعالیت داده می‌شود.

کران‌بری یا کابوتاژ در حمل و نقل اغلب برای انتقال کالاها بین بنادر نزدیک یا برای خدمات لجستیکی مرتبط با بنادر و مناطق ساحلی به کار می‌رود.

قوانین کاپوتاژ به این صورت است که تنها وسایل نقلیه‌ای که تحت پرچم آن کشور ثبت شده‌اند، مجاز به حمل کالا یا مسافر در محدوده داخلی آن کشور هستند. به عنوان مثال، در ایالات متحده، قانون “جونز” کشتی‌های خارجی را از حمل کالا بین بنادر آمریکایی منع می‌کند. این قوانین با هدف حمایت از صنعت حمل و نقل داخلی و کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی تدوین شده‌اند.

در کشورهایی که مرزهای آبی وسیعی دارند، کران‌بری یا کابوتاژ نقش حیاتی در جابجایی کالاها در مناطق نزدیک به ساحل دارد. این روش باعث کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و زمان جابجایی می‌شود و معمولاً به‌عنوان روشی سریع و کارآمد برای جابجایی کالاها در داخل کشورها یا بین جزایر استفاده می‌شود.

مزایا و چالش‌های کابوتاژ

مزایای کاپوتاژ

• حمایت از صنایع داخلی: یکی از اهداف اصلی قوانین کاپوتاژ حمایت از صنایع داخلی حمل و نقل است. این قوانین به کشورها کمک می‌کنند تا بازارهای داخلی خود را در مقابل رقابت خارجی محافظت کنند و از اشتغال داخلی حمایت کنند.
• کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی: با محدود کردن حمل‌ونقل داخلی به شرکت‌های داخلی، وابستگی به شرکت‌های خارجی کاهش یافته و کنترل بیشتری بر جابجایی کالاها و امنیت ملی ایجاد می‌شود.
• حفاظت از امنیت ملی: کنترل بیشتر بر حمل‌ونقل داخلی، به کشورهای مختلف این امکان را می‌دهد که امنیت مرزها و زیرساخت‌های داخلی خود را بهبود بخشند.

چالش‌های کاپوتاژ

• هزینه‌های بالاتر: به دلیل محدودیت‌های قانونی کاپوتاژ، رقابت کمتر می‌شود و این ممکن است منجر به افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل داخلی و خارجی شود. این افزایش هزینه‌ها می‌تواند بر قیمت نهایی کالاها تأثیر منفی بگذارد.
• کمبود ظرفیت حمل‌ونقل داخلی: در برخی کشورها، محدودیت‌های کاپوتاژ ممکن است منجر به کمبود ظرفیت حمل‌ونقل داخلی شود، به ویژه در مواقع افزایش تقاضا.

انواع کاپوتاژ

کابوتاژ دریایی

کابوتاژ دریایی به حمل‌ونقل کالا در داخل یک کشور از طریق آبراهه‌ها مانند دریا و رودخانه اشاره دارد. این نوع کابوتاژ در کشورهایی که مرز آبی مشترک دارند، اجرا می‌شود و از آن برای جابجایی بار، حمل‌ونقل مسافر و انجام عملیات‌های مرتبط با گمرک و انبارداری بین دو نقطه داخلی کشور استفاده می‌شود. به‌کارگیری این روش به‌منظور کاهش هزینه‌ها و بهره‌برداری از پتانسیل‌های جغرافیایی کشورهای دارای دسترسی به آبراهه‌ها صورت می‌گیرد. به‌عنوان مثال، حمل کالا از استان آذربایجان غربی به استان گلستان از طریق رودخانه ارس و دریای خزر، یک نمونه از کابوتاژ دریایی محسوب می‌شود.

کابوتاژ هوایی

کابوتاژ هوایی زمانی رخ می‌دهد که برای سفر هوایی بین دو نقطه داخلی یک کشور، نیاز به عبور از حریم هوایی یک کشور دیگر باشد. این شرایط زمانی ایجاد می‌شود که دو نقطه توسط کشور ثالثی از هم جدا شده باشند. برای مثال، منطقه نخجوان و کشور آذربایجان که به‌واسطه ارمنستان از یکدیگر جدا شده‌اند، نیاز به عبور از حریم هوایی ارمنستان دارند. در چنین مواردی از کابوتاژ هوایی استفاده می‌شود تا انتقال هوایی بین این دو نقطه امکان‌پذیر شود.

کابوتاژ جاده‌ای یا ریلی

مشابه کابوتاژ دریایی و هوایی، در برخی موارد برای حمل‌ونقل کالا بین دو نقطه داخلی یک کشور، عبور از جاده‌ها یا مسیرهای ریلی کشورهای دیگر ممکن است کوتاه‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد. این فرآیند به‌عنوان کابوتاژ جاده‌ای یا کابوتاژ ریلی شناخته می‌شود. در این حالت، کالاها از مسیرهای جاده‌ای یا ریلی کشور ثالث عبور داده می‌شوند تا هزینه‌ها و زمان حمل کاهش یابد.

کابوتاژ خودرو

کابوتاژ خودرو به معنای تردد موقت خودروهای شخصی در یک یا چند کشور دیگر است. در این روش، صاحب خودرو مجوز تردد محدود برای مدت‌زمان معینی در کشور مقصد دریافت می‌کند. پس از پایان مدت‌زمان مشخص‌شده، خودرو باید به کشور مبدا بازگردانده شود. افرادی که قصد دارند با خودرو شخصی خود به خارج از کشور سفر کنند، باید حتماً برگه تردد بین‌المللی خودرو یا کابوتاژ خودرو را دریافت کنند تا مجوز قانونی برای تردد داشته باشند.

تأثیر قوانین کاپوتاژ در کشورها

قوانین کاپوتاژ در ایالات متحده

یکی از شناخته‌شده‌ترین قوانین کاپوتاژ در جهان، قانون “جونز” است که در ایالات متحده اجرا می‌شود. این قانون در سال 1920 به تصویب رسید و به موجب آن، تنها کشتی‌هایی که تحت پرچم آمریکا ثبت شده‌اند و توسط شهروندان آمریکایی اداره می‌شوند، مجاز به حمل کالا بین بنادر داخلی ایالات متحده هستند. این قانون برای حمایت از صنعت کشتی‌رانی داخلی و اشتغال‌زایی وضع شده است، اما منتقدان معتقدند که این قانون منجر به افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و کاهش رقابت شده است.

قوانین کاپوتاژ در اتحادیه اروپا

در اتحادیه اروپا، قوانین کاپوتاژ به دلیل سیاست‌های بازار داخلی و اقتصاد یکپارچه، محدودتر است. کشورها در این منطقه تا حدود زیادی مجبور به پذیرش حمل‌ونقل توسط شرکت‌های خارجی هستند و قوانین سفت و سختی در این باره وجود ندارد. این امر باعث افزایش رقابت و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل شده است.

در نهایت، کاپوتاژ و کران‌بری دو مفهوم اساسی در حوزه حمل و نقل هستند که بر قوانین و فرآیندهای جابجایی کالاها تأثیر می‌گذارند. قوانین کاپوتاژ برای حمایت از صنایع داخلی و کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی وضع شده‌اند، اما ممکن است چالش‌هایی از جمله افزایش هزینه‌ها و کاهش ظرفیت رقابت ایجاد کنند. از سوی دیگر، کران‌بری یک روش کارآمد برای جابجایی کالاها در مناطق ساحلی است و به کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت حمل‌ونقل کمک می‌کند.

آیا شما تجربه‌ای در استفاده از کاپوتاژ یا کران‌بری دارید؟ لطفاً نظرات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

1. کاپوتاژ چیست؟ کاپوتاژ به حمل‌ونقل کالا یا مسافر بین نقاط داخلی یک کشور با استفاده از وسایل نقلیه تحت پرچم آن کشور گفته می‌شود. این قوانین برای حمایت از صنعت حمل و نقل داخلی تدوین شده‌اند.
2. کران‌بری به چه معناست؟ کران‌بری به حمل کالاها یا مسافرین در نزدیکی سواحل یا مرزهای آبی کشور اشاره دارد که معمولاً در مناطق نزدیک به ساحل انجام می‌شود.
3. آیا کاپوتاژ در تمام کشورها یکسان است؟ خیر، قوانین کاپوتاژ در کشورهای مختلف متفاوت است و برخی کشورها محدودیت‌های بیشتری برای حمایت از صنایع داخلی خود دارند، در حالی که برخی دیگر قوانین بازتری دارند.